Dewan Undangan Negeri Sabah dan Sarawak perlu menubuhkan Jawatankuasa Bersama Dewan Undangan Negeri Sabah-Sarawak untuk Menuntut Semula Hak Sabah-Sarawak mengikut Perjanjian Malaysia 1963 dan menuntut pampasan daripada Kerajaan Persekutuan untuk pengabaian selama setengah abad
Majoriti dua pertiga sebulat suara di Parlimen pada hari Selasa, 14 Disember 2021 untuk meluluskan Rang Undang-undang Pindaan Perlembagaan 2021 adalah bersejarah tetapi ia hanya langkah pertama untuk memulihkan hak dan status Sabah dan Sarawak sepenuhnya kepada yang dipersetujui dalam Perjanjian Malaysia pada 1963.
Selama setengah abad, rakyat Sabah dan Sarawak dinafikan hak kerakyatan Malaysia penuh mereka, seperti hak mereka untuk mendapatkan peruntukan kewangan yang saksama, autonomi negeri terutamanya dalam pendidikan dan kesihatan, pembahagian dana minyak yang adil dan hak untuk sumber pembangunantelah diabaikan.
Sabah dan Sarawak ditarik ke dalam kancah rasuah dan menjadi dua negeri paling korup di negara ini, tetapi kerajaan mereka dibenarkan menyalahgunakan hak autonomi imigresen mereka untuk menafikan kemasukan rakyat Malaysia Barat untuk aktiviti politik yang sah, dan dalam proses itu, beberapa orang politik mereka mengumpul kekayaan yang tidak masuk akal sedangkan rakyat Sabah dan Sarawak terus kekal miskin.
Keadaan ini telah berlangsung selama setengah abad dan harus diperbetulkan.
Kerajaan Pakatan Harapan cuba memperbetulkan keadaan ini dengan pindaan perlembagaan pada tahun 2019, tetapi ia gagal memperoleh majoriti dua pertiga di parlimen.
Rang Undang-undang Pindaan Perlembagaan 2021 mendapat kelulusan dua pertiga parlimen pada hari Selasa lepas, 14 Disember 2021, dan inilah sebabnya saya hentikan kempen saya untuk pilihan raya umum Sarawak dan terbang pulang ke Kuala Lumpur dari Sibu untuk menyokong dan meluluskan Rang Undang-undang Pindaan Perlembagaan 2021 dengan majoriti dua pertiga parlimen.
Tetapi apa yang berlaku di Parlimen Selasa lalu hanyalah langkah pertama dalam memulihkan hak rakyat Sabah dan Sarawak yang hilang dalam setengah abad yang lalu, dan banyak kerja yang perlu dilakukan.
Saya mencadangkan agar Dewan Undangan Negeri Sabah dan Sarawak perlu menubuhkan Jawatankuasa Bersama Dewan Undangan Negeri Sabah-Sarawak untuk Mengembalikan hak Sabah-Sarawak mengikut Perjanjian Malaysia 1963 yang perlu mengemukakan senarai tuntutan ganti rugi yang mesti diambil tindakan oleh Kerajaan Persekutuan dan untuk menuntut pampasan daripada Kerajaan Persekutuan kerana pengabaian selama setengah abad.
Pemimpin Sabah yang mengundi menyokong Rang Undang-Undang Pindaan Perlembagaan 1976 yang menurunkan Sabah dan Sarawak dari wilayah ke negeri termasuk Ganie Gilong dan Said Keruak dari Sabah dan Abdul Rahman Yacob, Taib Mahmud, Ong Kee Hui, Stephen Yong, Edmund Langgu, Patrick Uren dan Luhat Wan dari Sarawak.
Hanya sembilan Ahli Parlimen daripada DAP yang membangkang RUU ini.
Sejarah telah membuktikan DAP betul dan pemimpin kerajaan Sabah dan Sarawak pada 1976 salah – tetapi rakyat dan Sabah dan Sarawak membayar harga yang tinggi dalam setengah abad yang lalu dalam kehilangan hak mereka.
Dan sejarah telah membuktikan bahawa DAP berada di barisan hadapan untuk memperjuangkan hak rakyat Sabah, Sarawak dan Malaysia dalam visi kami untuk menjadikan Malaysia sebuah negara hebat bertaraf dunia.
Saya menjadi Ahli Parlimen pertama yang membangkitkan Batu Sumpah Keningau di Parlimen pada Mac 2010 (47 tahun selepas Sabah membentuk Malaysia) dan menyeru Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) mengenai Sabah dan Sarawak di Malaysia dan Tiga Ikrar Batu Sumpah, iaitu: 1. Ugama Bebas dalam Sabah; 2. Tanah dalam Sabah dikuasai oleh Kerajaan Sabah dan 3. Adat istiadat anak rakyat Sabah dihormati dan dipelihara.
Batu Sumpah telah didirikan di hadapan Pejabat Daerah Keningau di sini pada tahun 1960-an, sebagai monumen bersejarah yang memberi jaminan kepada rakyat Sabah bahawa hak kebebasan beragama, tanah, budaya dan adat mereka terjamin dan akan terus dilindungi oleh Kerajaan Persekutuan selepas Sabah menjadi sebahagian daripada Malaysia.
Tetapi perkara ini tidak dilakukan dan diabaikan selama setengah abad.
Hasil daripada Rang Undang-undang Pindaan Perlembagaan 2021 yang bersejarah pada Selasa lalu, banyak langkah perlu diambil untuk memulihkan hak rakyat Sabah dan Sarawak yang hilang dalam tempoh setengah abad yang lalu.
Beberapa penulis telah bertanya bagaimana untuk menggambarkan Sabah dan Sarawak – sama ada sebagai negeri, wilayah, kawasan atau entiti.
Proses ini mesti diusahakan. Sebagai contoh, adakah Majlis Raja-Raja terjejas, atau adakah akan ada persidangan baharu melibatkan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak.